Jornal de la còla Aprene1 2024-2025
-
Editò
Cossí va ? Va plan, Carnaval se sarra. Informacion ? Informi que Carnaval se sarra. Qu’es vengut lo temps de totes los Carnavals de França e de Navarra : lo de Pau, que nos contèron lo.a.s amic.ga.s de Bearn, lo de Pesenàs que lo camarada nos a fait descubrir, los de las nòstras escòlas, moment central de la…
-
Velhadas d’ivèrn
Vos vau parlar d’un temps que la television e internet existissián pas. Vos vau parlar d’un temps que los ivèrns èran regdes e la neu podiá faire conhèira. Amb un isolament geografic, las tradicions de las planas-nautas delh monde de Léger-Naut demoravan. Elh vilatge, quauqu’un podiá dire : « Entre que veiretz a ma fenèstra…
-
Camins de lengas, camins de vidas
Pendent los estagis, rencontram mai qu’una classa, sa regenta e sos biaisses. Avèm encontrat Avin e Fatima a la Calandreta d’Albi. Totas doas an la cinquantena. Son totas doas curdas, l’una d’Iraq l’autra de Siria. Trabalhan a l’escòla coma ajudas en classa e sul temps peri-escolar e lor origina comuna nos interpèla e fa resson…
-
Occitan, parla ta lenga !
Dempuèi la mitat del sègle XX l’occitan es pas mai la lenga principala del territòri occitan. La tresena Republica faguèt del francés « la sola lenga en usatge a l’escòla » dins lo decret del 7 de junh de 1880. En defendent a las generacions joves de parlar lors lengas regionalas, aquestas an progressivament desaparegut. Dempuèi de…
-
Lo rei Sent Pançard e la hartèra
Sent Pançard qu’ei tornat ! Qu’ei tornat d’ Ansò, en Aragon, on s’esconèva despuish l’an passat. Que torna tà hicar lo rambalh per la vila. Pr’amor Sent Pançard qu’ei un gran gormand. Que vòu profieitar de la vita : minjar, béver, cantar e dançar. Dab la Caronha, la hemna gelosa, e la soa cort de palhassas…
-
Sextina de Dordonha
La sextina es una forma poetica, inventada per Arnaut Daniel. Trobador de l’epòca de l’Atge-Mejan, nascut au chasteu de Riberac, dins lo Peirigòrd Verd, l’òme era tanben un jugaire de dats. Quò pòt explicar segurament la forma matematica-logica que podem trobar dins la sextina. Lo principi es de permutar, d’eschamnhar, los darriers mots a la…
-
La melhora aiga del mond
Èra un freg matin de genièr, pendent una escapada que me menèt cap al còr dels Pirenèus espanhòls, a costat d’Estamariu, que descobriguèri una sorga encantada. Condusissiái a bòrd de ma veitura equipada pels païsatges ennevats, quand vegèri sus ma drecha d’enfants, de femnas e d’òmes, sièis o sèt cresi, qu’emplenavan de bidons voides d’una…
-
Recèpta(s)
Carnaval obliga, aquiu recèptas de sason : crespèths e aurelhetas. Pas las de qui que sia, las de la mairbona. Que hèn partida d’aqueras recèptas qui’ns balhan aqueras capas cosinèras qui’s desconeishen en díser «veiràs, n’ei pas complicat, jo que hèi a vista de nas» e que s’i mauescadem a cada còp… Bona escadença doncas……
-
Recèpta del ragost d’escobilhas
O vos disi sulcòp, ai degut mentir a mon paire per poder aver aquela recèpta : – « Es pas per redigir un article d’un jornal legit per de milièrs de personas ? »– « Non non Papà, promés. » Òc, perque lo secrèt de la preparacion es gelosament gardat per cada familha que se gargalheja d’aver LA vertadièra…
-
Las creaturas fantasticas deu País Basco : ua enigma vienuda de las montanhas.
País Basco, tèrra a las termièras deu mistèri, que marmusa, capvath los bòscs e las montanhas, istòrias qui’s ne tròban pas enlòc. Aqueths racontes que semblan gessir d’un aute temps, com ressons d’un monde parallèle on las frontèras enter lo reau e l’imaginari que’s boishan. Au demiei d’aqueths racontes, los animaus fantastics qu’aucupan ua plaça…