Se pensàvetz que vòstre venerable nom d’ostal aviá traversat los millenaris, es una error grèva : data solament de l’Edat Mejana. Los noms d’ostal actuals apareisson a partir del sègle X, mentre que la populacion aumenta.
Los pichons noms omonims venon fòrça tròp nombroses. Es alara necessari de distinguir mantunes Joan o encara Felip.
Dins mai d’un tèrç dels cases, èra simplament lo pichon nom del paire que se metiá darrièr lo dels mainatges. Dins gaireben 30% dels cases, èra l’indicacion d’una localizacion o d’una provenença, l’endrech ont demoram, coma « Dupont » o « Normand ». Èra una caracteristica fisica o morala dins 20% dels cases. I aviá tanben los noms evocant un mestièr, coma « Fornièr », o d’unes mestièrs oblidats.
Lo nom d’ostal càmbia tanben segon lo parçan. Lo Nòrd de França compta fòrça de « Lefebvre » e Bretanha de Le Goff. Pas cap de ligam, pensatz ? Levat que los dos noms designavan originàriament los faures. Los tornam trobar en Alsàcia amb Schmitt, dins lo Sud-oèst amb Faure o Haute, dins lo Sud-èst amb Fabre, en Lorena amb Maréchal o Marchal.
Dins d’unes cases, aquò se raportava a de qualitats o de defauts. Se cal remembrar que s’agís de chafres, donc balhats pels vesins, e pas causits per la persona. E pas totjorn braves ! « Boileau », per exemple, èra un chafre balhat a qualqu’un que beviá pas que d’aiga.
Trobaretz çai jos, qualques exemples :
| Ligats als luòcs de residéncia e d’activitat umana Abadie, Abbadie, Labbadié : l’abadiá (l’abbaye). Casenave, Cazenave, Casenove, Cazeneuve ou Caseneuve, Loustaunau Casanava, casanòva : l’ostau nau (maison neuve) Delort, Dellor, Dourthe : d’òrta, de l’ort (du jardin) |
| Ligats a la topografia Darrieussecq (D’arriu sec) : del riu sec (de la rivière sèche) Puyo, Pujol, Pouget, Puget (Pujòu, Pujòl, Poget, Puget) : montet (monticule). Dupont : delpont (du pont) Laborde : la bòrda (la grange) |
| Ligats a la fauna e la flòra Barthez, Barthes, Barthe, Bartés : bartàs (buisson) Fraisse, Fraysse, Frayssinet, Frèche, Rèche : fraisse, fraissinet (le frêne). Cabrel, Cabrol, Chabrol : cabròl, chabròl (chevreuil). Singla : singlar (sanglier). |
| Ligats a d’activitats artisanalas o agricòlas Escudé, Escudier : escudèr, escudièr (écuyer) Faure, Haure, Fabre : faure, haure, fabre (forgeron). Moulinié, Mounier : molinièr (meunier). Pastre, pastré, pastour, pastourel, pastoureau, pastouret : pastre, pastor, pastorèl, pastoret (berger). Sabatier : sabatièr (cordonnier). |
Tomàs GUIRAUD e la còla Aprene 1
Laisser un commentaire