Tradicion de Nadau en Gasconha : La halha de Nadau

La Halha de Nadau qu’ei ua tradicion hestiva e conviviau ligada a las celebracions de Nadau, principaument observada dens l’oèst d’Occitània. Lo tèrme « halha » que hè referéncia a un huec o a ua eslama, simbolizant la lutz dens las tenèbras de l’ivèrn. Aquera tradicion, enrasigada dens las practicas ruraus e comunautàrias, qu’ahorti  la solidaritat e lo partatge dens los vilatges. La Halha de Nadau que poja a temps ancians on los huecs de solstici estòn alucats entà celebrar la renaishença de la lutz après lo dia mei brac de l’annada. Bèth temps a, la tradicion que volè que, lo ser de Nadau, que s’en.huequè la  halha de Nadau  au sor coc (garba de Nadau hèita de palha e de huelhas de milhòc). Las legendas que  son nombrosas : que’s disè qu’aqueths huecs traçavan un camin miant los Reis magues au brèç deu Crist. D’autes qu’explican qu’avon per mira d’aluenhar las broishas e esperits fins entà assegurà’s bonas recòltas entà l’annada a viéner.

Aquera tradicion qu’ei ua mesclanha interessanta enter tradicions paganas e rituaus crestians. La halha de Nadau qu’ei un rituau d’abonda e de proteccion de las recòltas.

Halha Nadau,                          Halha Nadau,      
Lo pòrc a la sau,                      La tripa au pau,
La pola au topin,                      Lo gat au hum

Coratge vesin !                        Pum ! Pum !

Aqueth rituau agrari que’s debanavan a un moment precís de l’annada, la nueit de Nadau, qui èra sovent presentada, dens las tradicions popularas, com ua nueit on los broishs e las broishas èran particularament dangerós. Dens cada ostau lo mèste deus lòcs, acompanhat de la soa familha, que hasè lo torn de la proprietat dab la halha alucada a la man, entà har huéger los broishs e los esperits fins.

Entà portar bonur a tota l’ostalada, que’s depausava dens lo larèr lo barrolh de Nadau qui durava dinc au 1èr de genèr.

La Halha de Nadau, per tan que sia mensh espandida qu’autes còps, que demora ua illustracion de las beròjas de la riquessa de las tradicions popularas e de la capacitat lor a ligar.  

Alavetz, si un dia avetz lo parat de participar a ua Halha de Nadau, corretz, corretz !

Passatz un bon tricòt, portatz-vs la gaièra e que’vs preparatz a cantar faus mes hòrt. Pr’amor dens aquera tradicion, n’ei pas la justessa qui compta, mes la calor umana.

Cristina Cazaubon e la còla